Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2009

"Εμείς δε νοιαζόμαστε για τα δάση μόνο όταν αυτά καίγονται" του Νίκου Χρυσόγελου


Την κυβέρνηση καταγγέλλει με αυστηρό ύφος για τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική ο εκπρόσωπος τύπου των «οικολόγων-πράσινων» (ΟΠ) Νίκος Χρυσόγελος (ΝΧ). Με συνέντευξή του στην «Free Sunday» δηλώνει ότι από το 2007 μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί ένα «συνεκτικό σχέδιο για την προστασία των δασών». Καταθέτει τις προτάσεις του για την εφαρμογή μιας νέας δασικής πολιτικής με προϋπόθεση τη σύσταση ενιαίου φορέα δασοπυρόσβεσης.


Θάνος Δημάδης (ΘΔ)



ΘΔ: Σε ποια συμπεράσματα έχετε καταλήξει εσείς από τις τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική; Ήταν ένα προδιαγεγραμμένο οικολογικό έγκλημα κατά την άποψή σας;

ΝΧ: Υποτιμήθηκε η πυρκαγιά, δεν αντιμετωπίστηκε έγκαιρα, φάνηκαν ξανά οι αδυναμίες στην πολιτική προστασία, δεν αξιοποιήθηκε η υπάρχουσα τεχνολογία για την πρόβλεψη της εξέλιξης της πυρκαγιάς, καθώς και το ανθρώπινο δυναμικό.

Η βασική, όμως, πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης είναι ότι ακόμα και μετά τις καταστροφές του 2007 δεν εφαρμόστηκε -ούτε καν υπήρξε- ένα συνεκτικό σχέδιο για την προστασία των δασών.

Σε συνέντευξη τύπου στα μέσα Ιουνίου είχαμε πει προφητικά: «φέτος αυξάνονται κατακόρυφα οι κίνδυνοι για τα δάση λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων: αύξησης φυτικής μάζας -καύσιμης ύλης μέσα στα δάση λόγω των βροχοπτώσεων του χειμώνα- απουσίας διαχείρισης των δασών, πιθανότητας υψηλών θερμοκρασιών λόγω κλιματικής αλλαγής, πίεσης για αλλαγή χρήσης γης, σκουπιδιών και απρόσεκτης ανθρώπινης παρουσίας». Είχαμε καλέσει για άλλη μία φορά την κυβέρνηση να κινητοποιηθεί και να κινητοποιήσει οργανωμένα και τις τοπικές κοινωνίες. Η κυβέρνηση, όμως, διαβεβαίωνε ότι «είχε πάρει όλα τα μέτρα για να αποφευχθεί η καταστροφή και φέτος δεν υπήρχε κίνδυνος λόγω των βροχών!».

ΘΔ: Λέτε ξανά, και λέμε όλοι μας, για τις ευθύνες που έχει η κυβέρνηση και τα διδάγματα που δεν πήρε από την καταστροφική λαίλαπα του 2007. Ποια είναι όλα αυτά που όφειλε να κάνει τα δύο αυτά χρόνια που μεσολάβησαν από τότε αλλά τελικά δεν έκανε;

ΝΧ: Με δεδομένο τον κίνδυνο αύξησης της συχνότητας και του μεγέθους των πυρκαγιών, εξαιτίας και της κλιματικής αλλαγής, είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ μια συγκροτημένη δασική πολιτική σε τέσσερις άξονες:

  • διατήρηση, προστασία και διαχείριση του δάσους, ολοκλήρωση δασολογίου-δασικών χαρτών, σαφείς χρήσεις γης ώστε να εξαλειφθούν τα κίνητρα εμπρησμού, τήρηση της νομοθεσίας, προβολή του σωστού πολιτικού μηνύματος ότι «το δάσος είναι δάσος» και όχι το πιο ωραίο... οικόπεδο για χτίσιμο, με αποτροπή των καταπατήσεων δασών, έλεγχος της ουσιαστικής νομιμότητας όλων των οικιστικών παρεμβάσεων στις περιοχές που επλήγησαν τα τελευταία 20 χρόνια, επιβολή κυρώσεων σε όσους συνέργησαν στις παρανομίες, δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργανισμού κατεδάφισης αυθαιρέτων σε δάση και φυσικές περιοχές.
  • έμφαση στην πρόληψη των πυρκαγιών, αντιμετώπιση των αιτίων των πυρκαγιών, που κατά 90%-95% είναι ανθρωπογενή, αλλά και έγκαιρη καταστολή της φωτιάς μόλις εκδηλωθεί, προτού αναβαθμιστεί σε «μεγα-πυρκαγιά».
  • Κατάλληλη εκπαίδευση και εξοπλισμό των τοπικών κοινωνιών ώστε να αναλάβουν σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες το κύριο βάρος της έγκαιρης αντιμετώπισης, δημιουργία ενιαίου φορέα δασοπυρόσβεσης με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών (της δασικής υπηρεσίας, της πυροσβεστικής και της γενικής γραμματείας πολιτικής προστασίας), επανασχεδιασμός του συστήματος πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση φυσικών και τεχνολογικών κινδύνων με δραστικές και ριζικές μεταβολές, συνεργασία και κατάλληλος συντονισμός γειτονικών δήμων.
  • Αλλαγή της σημερινής στρατηγικής πυρόσβεσης, που στοχεύει κυρίως στην προστασία των περιουσιών και των ανθρώπων, αφήνοντας το δάσος να χαθεί, μεγιστοποιώντας έτσι τη ζημιά και στο δάσος και στις ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.

ΘΔ: Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου προχωρήσατε ένα βήμα παραπέρα στην κριτική σας έναντι της κυβέρνησης, ζητώντας τις παραιτήσεις των αρμόδιων υπουργών που είχαν την ευθύνη του συντονισμού της κατάσβεσης. Κάνετε κι εσείς πολιτική πάνω στα αποκαΐδια, όπως κατηγορεί η κυβέρνηση την αξιωματική αντιπολίτευση;

ΝΧ: Οι ΟΠ έχουμε καθαρή τη συνείδησή μας γιατί δεν ευθυνόμαστε για καταστροφικές δασικές πολιτικές σαν κι αυτές που και τα δύο κόμματα εξουσίας έχουν υπηρετήσει με... συνέπεια, αλλάζοντας κάθε φορά ρόλους.

Επίσης, δεν νοιαζόμαστε για το δάσος μόνο τη στιγμή που καίγεται και ύστερα ξεχνάμε. Δεν νοιαζόμαστε εκ των υστέρων για το δάσος, όταν δεν υπάρχει. Τα λέγαμε εγκαίρως, προειδοποιούσαμε, καταθέταμε προτάσεις εδώ και δύο χρόνια. Θυμόμασταν τις περσινές και προπέρσινες πυρκαγιές, προειδοποιούσαμε και επισημαίναμε τον κίνδυνο επανάληψης της καταστροφής.

Επιδιώκουμε να είμαστε η συνείδηση της κοινωνίας, είμαστε οι μόνοι που μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, καταθέτουμε προτάσεις, τα λέμε, προειδοποιούμε συνεχώς εδώ και δύο χρόνια. Ζητήσαμε τις παραιτήσεις αυτών που είχαν την ευθύνη να προστατέψουν τα δάση και απέτυχαν πλήρως, την παραίτηση της πολιτικής ηγεσίας των υπουργείων που χειρίζονται την πολιτική προστασία, τη δασική πολιτική και το συντονισμό της πυροσβεστικής.

Σε κάθε εργασία (πρέπει να) ισχύει το ότι αν κάποιος δεν κάνει καλά τη δουλειά του, θα πρέπει να αναλαμβάνει τις ευθύνες που του αναλογούν. Για τους πολιτικούς δεν πρέπει να ισχύει κάτι τέτοιο; Οι πολιτικές ευθύνες έχουν ονοματεπώνυμο.

ΘΔ: Η κυβέρνηση αντέτεινε στην κριτική που της ασκείτε ότι οι πυρκαγιές είναι ένα περιβαλλοντικό φαινόμενο που αντιμετωπίζουν κι άλλες χώρες της Μεσογείου. Σας πείθει αυτή η επιχειρηματολογία;

ΝΧ: Όχι φυσικά. Ξέρουμε ότι τα δάση είναι εύφλεκτα, ότι περνάμε σε μια εποχή κλιματικής κρίσης που αυξάνει τους κινδύνους για τα δάση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να οργανωθούμε καλύτερα, όχι να περιμένουμε το θαύμα. Και η προστασία του δάσους απαιτεί διαχείρισή του με βάση επιστημονικές γνώσεις και οικολογική οπτική.

Όταν το δάσος εγκαταλείπεται, αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος πυρκαγιάς αλλά και η έκταση της καταστροφής από μια πυρκαγιά. Κάποτε η σοφή διαχείριση γίνονταν από τους τοπικούς πληθυσμούς, που εξαρτούσαν την επιβίωσή τους από τη σωστή διαχείριση του δάσους. Σήμερα απαιτείται να επενδύσουμε σε πολιτικές, «πράσινες» θέσεις εργασίας και πόρους που συμβάλλουν στην οικολογική διαχείριση του ευαίσθητου οικοσυστήματος που λέγεται δάσος, κάτι που θα ήταν προς όφελος του περιβάλλοντος, της απασχόλησης και της βιωσιμότητας των τοπικών κοινωνιών.

Οι διαθέσιμοι πόροι πρέπει να διατίθενται για την πρόληψη και προστασία του δάσους, αντί να σπαταλιούνται σε αποζημιώσεις μετά την καταστροφή. Για πρόληψη δίνονται π.χ. 8-40 εκατομμύρια ευρώ, αλλά την ίδια χρονιά οι καταστροφές και οι αποζημιώσεις φτάνουν τα 5,000 εκατομμύρια. ευρώ (π.χ. 2007), χωρίς να υπολογίζουμε την απώλεια των οικολογικών υπηρεσιών που προσφέρει το δάσος.

Οι ΟΠ προτείνουμε κάθε χρόνο να επενδύεται ένα 50% των χρημάτων που κόστισαν οι πυρκαγιές την προηγούμενη χρονιά για δράσεις βιώσιμης οικολογικής διαχείρισης των δασών και πρόληψης των πυρκαγιών.

ΘΔ: Πόσο αισιόδοξος είστε ότι τελικά αυτή τη φορά η υπόσχεση ότι «το δάσος θα παραμείνει δάσος» θα τηρηθεί; Μήπως και το ίδιο το κράτος θέτει εμπόδια για να γίνει πράξη η ουσιαστική προστασία των δασών και η επέκταση της αναδάσωσης;

ΝΧ: Ακούγεται γελοίο ένας υπουργός όπως ο κ. Σουφλιάς, που στη δική του οικοδομή δεν τήρησε το νόμο και τους πολεοδομικούς κανονισμούς, να δηλώνει τώρα ότι... θα επιβάλει την τήρηση του νόμου στις καμένες περιοχές.

Η κυβέρνηση δεν ευθύνεται μόνο για την καταστροφή των δασών από τις πυρκαγιές, αλλά δίνει και το λάθος πολιτικό μήνυμα όταν προωθεί ένα ρυθμιστικό σχέδιο για πληθυσμό 8,000,000 στην Αττική, όταν ατιμώρητα πρώην υπουργός της χτίζει «αναψυκτήριο» στη ζώνη προστασίας του Υμηττού, άλλος υπουργός παραβιάζει τη νομοθεσία και τις πολεοδομικές διατάξεις ή χαράσσει αυτοκινητόδρομους στον Υμηττό, άλλος επιτρέπει την κατασκευή κατοικιών για στρατιωτικούς στον Υμηττό.

Το δάσος θα παραμείνει δάσος μόνο αν υπάρξει πολιτικό κόστος για την (εκάστοτε) κυβέρνηση που αδιαφορεί, αν δυναμώσει η «φωνή του δάσους», αν δημιουργηθεί μέσα στην κοινωνία μια ισχυρή πίεση για την προστασία του δάσους. Αλλιώς, το δάσος θα καταστρέφεται και από τις πυρκαγιές και μετά τις πυρκαγιές.


Ο Νίκος Χρυσόγελος είναι χημικός-περιβαλλοντολόγος, στέλεχος των «οικολόγων-πρασίνων»

Δεν υπάρχουν σχόλια: